Jan van der Ploeg eerste dorpsgids van Uithuizen

Jan van der Ploeg eerste dorpsgids van Uithuizen
 

Artikel in de Ommelander van 7 december 2023,

Wandelen langs hoogtepunten in centrum van Uithuizen
 

UITHUIZEN - Steeds meer dorpen hebben ze: dorpsgidsen. In deze regio was Winsum het eerste dorp met eigen gidsen. Dankzij de inzet van deze vrijwilligers hebben al duizenden toeristen kennis gemaakt met Winsum. Het fenomeen dorpsgids was in Winsum zo’n groot succes, dat het is uitgebreid naar de rest van Het Hogeland. Daarvoor is de cursus Dorpsgids op Het Hogeland opgezet, verzorgd door Vakland Het Hogeland. Jan van der Ploeg uit Uithuizen was één van de cursisten. Hij is nu de eerste dorpsgids van Uithuizen.

door Hielko Merkus
 

Gaandeweg het gesprek met Jan van der Ploeg, een geboren en getogen Uithuizer, wordt duidelijk dat hij geknipt is voor de functie van dorpsgids. Niet alleen weet hij veel over het Uithuizen van vroeger en nu, ook praat hij heel makkelijk. ,,Dat heb ik altijd al gehad. Spreken in het openbaar heb ik nooit moeilijk gevonden. Vroeger op de LTS sprak ik ook al in het openbaar”, klinkt het nuchter. Het was dan ook niet zo vreemd dat Van der Ploeg al eens werd benaderd met de vraag om dorpsgids voor Uithuizen te worden. ,,Dat was zo’n vier jaar geleden”, zegt hij. ,,Het verzoek kwam toen vanuit de Historische Kring Noordelijk Hunsingo. Zij wilden graag in meerdere dorpen het fenomeen dorpsgidsen op poten zetten. ‘Dat is net wat voor jou’, werd er bij verteld. Dat is misschien wel zo. Ik ben namelijk erg geïnteresseerd in de Noord-Groninger geschiedenis. Maar destijds was ik nog aan het werk, bij een nutsbedrijf in Groningen.”

Met pensioen 
Sinds vorig jaar is Van der Ploeg met pensioen. Dat maakte de weg vrij om alsnog als dorpsgids van start te gaan. Niet dat de Uithuizer zich verveelt, overigens. Hij is op tal van terreinen actief. Zo is hij voorzitter van amusementskoor Aig’n Wies uit Roodeschool, zit hij in de rommelmarktcommissie van de protestantse gemeente Uithuizen en is hij chauffeur op de buurtbus. En dat is dan nog maar een greep uit zijn vrijwilligerswerk. Toch vond Van der Ploeg nog tijd om zich in te zetten als dorpsgids. ,,Begin dit jaar zag ik een bericht voorbij komen dat Vakland Het Hogeland een cursus zou aanbieden voor dorpsgidsen. Kosteloos. ‘Die pak ik in elk geval even mee’, was mijn gedachte.” In eerste instantie was van der Ploeg nog niet van plan om het geleerde meteen in de praktijk te brengen. ,,Maar dorpsgidsen uit Winsum, die de cursus verzorgden, vroegen me telkens of ik al iets met de cursus had gedaan”, lacht de Noord-Groninger. Hij besloot uiteindelijk toch maar om de volgende stap te zetten echt actief te worden als dorpsgids.

Grunneger Week
De vuurdoop vond plaats tijdens de Grunneger Week, die in september in Uithuizen en omgeving werd gehouden. ,,Volgens mij sloot mijn activiteit wel goed aan bij de Grunneger Week. Daar dacht de organisatie net zo over en zo werd ik als dorpsgids opgenomen in het programma”, vertelt Van der Ploeg. Hij bood gedurende de week twee keer een wandeling aan. ,,De eerste wandeling trok zestien deelnemers, de tweede negen. Eigenlijk was zestien net iets te veel. De groep is dan zo groot, dat het moeilijker is om de aandacht van iedereen vast te houden. Al doende leert men en zo ben ik er achter gekomen dat een groep van tussen de zes en twaalf personen het beste werkt. De tweede wandeling, met negen mensen, beviel dan ook stukken beter.”

Proefrondje
Voordat Van der Ploeg van start ging, had hij zijn rondje door het dorp al meerdere keren gelopen. ,,Het eerste proefrondje was met een nicht van mij en haar man. Zij was helemaal enthousiast over mijn vrijwilligerswerk als dorpsgids en wilde graag eens meelopen. Ze woont in Utrecht, maar afgelopen voorjaar zaten ze op de camping in Uithuizermeeden. Dat was een goed moment om een dorpswandeling te maken. De feedback die ze gaf, was heel waardevol.” Later in het jaar maakte Van der Ploeg ook met anderen proefrondjes. Met de minder mobiel zijnde dorpshistoricus Jan Ekema deed hij de hoogtepunten van de dorpswandeling met de auto aan. Daarbij profiteerde Van der Ploeg optimaal van de kennis van Ekema over het Uithuizen in vroeger tijden. Verder haalde Van der Ploeg zijn informatie uit tal van boeken en als geboren en getogen Uithuizer met een passie voor de streekgeschiedenis weet hij zelf ook wel het een en ander over de historie van zijn woonplaats. ,,En het komt ook voor dat er mensen meewandelen die dingen weten te vertellen die ik nog niet wist. Of met leuke anekdotes komen”, zegt Van der Ploeg.

Jan van der Ploeg weet zijn gehoor te boeien tijdens een van zijn eerste wandelingen door Uithuizen.
De wandeling die Van der Ploeg heeft uitgezet, speelt zich af in en rond de Schoolstraat en beide Hoofdstraten. ,,Er stond bijvoorbeeld een synagoge, een kazerne van de Koninklijke Marechaussee en op de plek van de huidige Albert Heijn stond een hotel, met daarbij zaal Tivoli. En architect Berend Jager heeft tal van prachtige panden in Uithuizen neergezet”, lepelt Van der Ploeg op. Hij illustreert zijn verhaal met oude foto’s. ,,Hier, de eerste elektrische lantaarnpaal van Uithuizen!”, klinkt het. ,,En weet je dat er in Uithuizen en omgeving maar liefst zes molens hebben gestaan?” Van der Ploeg vertelt over oude hotels, over het meer dan honderd jaar oude Dijkhuis Schoenen en deelt verschillende anekdotes. ,,Maar misschien moet je dit allemaal niet opschrijven. Anders hoef ik mijn wandeling helemaal niet meer te lopen”, lacht hij.

Aanmelden
De wandeling door het centrum van Uithuizen is zo’n twee kilometer lang. Omdat er op tal van plaatsen wordt gestopt voor een toelichting in woord en beeld, duurt de tocht ongeveer twee uur. De komende dorpswandelingen staan gepland op 29 december, 27 januari, 22 februari, 30 maart en 26 april. Belangstellenden kunnen zich aanmelden via uithuizen@dorpsgidsenhogeland.nl of via WhatsApp op 06-54230266. Groepen kunnen in overleg ook op een andere datum lopen.